युएसएआइडीका परियोजना बन्द भएपछि नेपालको होटल व्यवसायमा ठूलै धक्का लागेको छ। ट्रम्पले वैदेशिक सहायता कटौती गरेपछि ७० वर्षदेखि शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषिमा काम गर्दै आएको युएसएआइडीका थुप्रै कार्यक्रम ठप्प भए। यसले कर्मचारी, परामर्शदाता र सरोकारवालाको आवागमन सुस्ताउँदा गोष्ठी, तालिम, सेमिनारजस्ता होटलका कमाइका स्रोत पनि सुकेका छन्।
काठमाडौंदेखि लुम्बिनी, कर्णाली, सुदूरपश्चिमसम्मका होटलमा पाहुना घटेका छन्। व्यवसायीहरू भन्छन्, कम्तीमा १०-१५% व्यापार खस्कियो। सिद्धार्थ हस्पिटालिटी ग्रुपका कृष्ण न्यौपाने भन्छन्, “पहिले कर्णाली, सुदूरपश्चिम, मध्यपश्चिममा विदेशी र काठमाडौंबाट आउने पाहुनाले होटल भरिन्थे। अहिले १५% व्यवसाय घट्यो।” यो ग्रुपका महेन्द्रनगर, नेपालगन्ज, सुर्खेत, बुटवलजस्ता ठाउँका होटलमा अकुपेन्सी र सम्मेलन हलको आम्दानी दुवै ओरालो लागेका छन्।
होटल पौवाका विष्णु भण्डारी पनि भन्छन्, “बुटवल, दाङ, धनगढीजस्ता ठाउँमा ग्राहक घटे। नयाँ प्याकेज ल्याएर उकास्न खोज्दैछौँ।” सुर्खेतको होटल नमस्तेका चन्द्रप्रसाद गुरूङ भन्छन्, “पहिले महिनाको तीन साता युएसएआइडीका कार्यक्रम चल्थे, अहिले रोकिए। असर त पर्यो, तर अन्य संस्थाका कार्यक्रमले अलिअलि धानेको छ।”
काठमाडौंको मेरियट होटलका शशिकान्त अग्रवाल भन्छन्, “हप्तामा २-३ कार्यक्रम हुन्थे, अहिले रद्द भए। १०% भन्दा बढी असर पर्यो।” तर होटल संघका अध्यक्ष विनायक शाहको तर्क अलि फरक छ। उनी भन्छन्, “युएसएआइडीको असर त छ, तर धुलोधुवाँ र डढेलोको प्रदूषणले झन् ठूलो मार पर्यो। काठमाडौं विश्वकै प्रदूषित सहर बन्दा पर्यटक अलमलमा छन्। बुकिङ गरेर पनि ‘पर्ख र हेर’ मा बसेका छन्।”
यो गफले त देखायो – युएसएआइडीको कटौती र प्रदूषणको डबल मारले होटल व्यवसाय थला परेको छ। अब व्यवसायीले कसरी उकास्छन्, हेर्न बाँकी छ!
प्रकाशित मिति: २६ चैत्र २०८१, बुधबार १२:१५
